Aile üyelerinizin psikiyatrik hastalıkları ile en iyi şekilde başa çıkmak için tavsiyeler.
1. Sevdiğiniz bir yakınınızın psikiyatrik sorunları için kendinizi suçlamanız tamamen normaldir, ama çoğunlukla bu ne mantıklıdır ne de yararlıdır.
2. Ağır ruhsal bozuklukların çoklu ve gizemli nedenleri vardır. Eğer aile stresi varsa genellikle bunun psikiyatrik soruna küçük bir katkısı vardır. Sıklıkla aile stresi bireylerin psikiyatrik sorunlarından meydana gelmektedir, onlara yol açmamaktadır.
3. Mantıklı olmayan şekilde suçlu hissetmek sadece ailenizi incitmez, aynı zamanda bir şeyleri net görme ve yakınınız için uygun derece destek ve sınır koyma kombinasyonunuzu sağlama becerinizi azaltır.
4. Eğer aile üyenizin hafif ve geçici bir psikiyatrik sorunu varsa, muhtemelen aile üzerinde küçük bir olumsuz etkisi olacaktır ve hatta herkesi bir araya getirerek aile bağlarını kuvvetlendirecektir.
5. Tam tersine ağır ve kalıcı psikiyatrik sorunlar, ağır ve kalıcı aile stresi ve çatışması meydana getirebilir. Bu durum yakın aile üyelerinin hayatlarında muhtemelen derin ve süre gelen etkilere sahip olacaktır.
6. Genellikle ailenin kişinin psikiyatrik sorunu ile ne kadar iyi başa çıktığı, kişinin sorunuyla ne kadar iyi başa çıkacağını etkilemektedir. Kişinin sorunuyla ne kadar iyi başa çıktığı karşılıklı olarak ailenin onunla ve sorunuyla ne kadar iyi başa çıkacağını etkileyecektir.
7. Ağır ve kronik psikiyatrik veya bağımlılık bozukluğu olan bir aile üyesine sahip olmak bir ailenin muhtemelen karşılaşabileceği en zorlayıcı streslerdendir; kronik medikal hastalıkla ya da ağır finansal sorunlarla mücadele etmek kadar zorlayıcı. Bazı aileler yakınlaşır; bazıları ayrı düşer; sadece çok az bir kısmı aynı kalır.
8. Aile olarak başa çıkmak sadece üyelerin bireysel güçlü yanları ve dayanıklılıklarına bağlı değildir, ayrıca ne kadar iyi ve devamlı bir arada çalışmalarına ve birbirlerini ne kadar iyi desteklediklerine bağlıdır. Aile terapisi ailenin başa çıkmasını geliştirmeye yardımcı olabilir.
9. Ailenizin psikiyatrik sorununu saklamanız gerekiyor gibi hissetmeyin. Toplumsal damgalamalar hızlıca azalıyor ve herkes bir yakının ruhsal hastalığı olmasından utanılacak bir şey olmadığını anlamaya başlıyor.
10. Erken yardım aramak geç aramaktansa büyük ölçüde semptomların yoğunluğunu, sorunlu davranışları, işlevsellikte bozulmayı, riskleri, yükleri ve komplikasyonları azaltmaktadır.
11. İyi bilgilenmiş tüketici olun. Teşhis ile ilgili ne öğrenebilirseniz öğrenin; tedavi seçeneklerini; sigorta karşılama durumunu; engelli olma halini; ruhsal sağlık ve tıbbi sistemi; ve sosyal hizmetlere ulaşımı. Soru sormaktan ve klinisyenlerden net, makul, sağ duyulu cevaplar beklemekten asla utanmayın.
12. Klinisyenlerle aile seansları, genellikle klinisyene bilgi aktarmak ve onun aileye bilgi aktarması için hayati önem taşır.
13. Mahçup olmadan dürüst olun; yakınınızı anlamanın ve onunla ilişkilenmenin yeni yollarını öğrenmeye ve yeni aile başa çıkma becerileri geliştirmeye açık olun.
14. Toplum hafif hastalar için üzülür ve onlara iyi davranır, ağır ruhsal hastalıkları onları ise zalimce göz ardı eder. Kendiliğinden geçebilecek sorunlar için çok fazla tedavi ( özellikle ilaç) görmek ve acil ve kapsamlı müdehale gereken durumlarda az tedavi görmek konusunda dikkatli olun.
15. Psikiyatrik ilaçlar aile üyenizin hafif, geçici ve/veya üzüntü, yas, kaygı ve stresin beklenen belirtileri olduğu zamanlarda ilk seçenek olarak iyi değildirler. Her sorun için bir hap yok ve çoğu sorunlar kendiliğinden çözülür. Çocuklara, bazı durumlarda, hızlı ve dikkatsiz değerlendirmeler sonucu fazla ilaç verilebilmektedir. Şüpheci olun, bilgilendirilmeyi talep edin ve psikiyatrik ilaç başlanmadan sorular sorun.
16. Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde psikoterapinin görevi ve ilaç kullanımı ve ilaç kötüye kullanımına dair yazılan yazıları okuyun.
17. Birçok farklı biçimde psikiyatrik tedavi seçeceği olduğunu bilin ve herkese uyan bir yöntem olmadığını da.
*Allen France’in Psychiatric Times’da 21 Ekim 2019 tarihli yayınlanan ‘Advice to Families Coping With Psychiatric Problems’ adlı yazısı aslına sadık kalınarak Psikolog Huriye Çevik tarafından türkçeye çevrilmiştir. 3 parça halinde paylaşılacaktır. Bu yazının 1. kısmıdır.
